Өрөспүүбүлүкэбитигэр улахан далааһыннаах муниципальнай быыбардар түмүктэннилэр.
Быыбар аата быыбар, билиҥҥи үйэҕэ ким баҕарар баар сокуоннарга олоҕуран бэйэтин туруорунара уонна агитациятын ыытара көҥүл. Ордук сытыы киирсиилэр кэккэ улуустар уонна куораттар баһылыктарыгар буоллулар.
Ол курдук Мэҥэ-Хаҥалас улууһун баһылыгар ааспыт быыбар күрэһэ олус сытыытык, актыыбынайдык барбытын бэлиэтииллэр. Иккиэн биир баартыйаттан да буоллар быыбардааччылар Потаповы – адмресурс өйүүр киһитэ, Тихонов – көҥүл кандидат, онон Программаларын, тылларын-өстөрүн истэн баран быһаарыныахпыт диэччилэр эрдэттэн үгүс этилэр.
Дьэ быыбар хампаанньатын кэмигэр кандидаттар уонна өйүүр бөлөхтөр үлэлэрин түмүгэ көһүннэ, Тихонов үс тыһыынчаттан тахса куолаһынан кыайда. Быыбардааччылар баһыйар үгүстэрэ кинини таллылар. Үчүгэй, чиэһинэйдик кыайдаҕа.
Тоҕо маны чопчулуубун диир буоллахха, ордук тыа сиригэр сытыытык барбыт быыбар нэһилиэнньэни хайытара баар суол, аһаҕастык да, кистии-саба да утарсыы салҕанара. Ол элбэх өрүттэртэн уонна талыллыбыт баһылык хайдах дьаһанарыттан тутулуктаах.
Мин 1995 сыллааҕы Мэҥэ-Хаҥалас улууһун баһылыгын быыбарын санаан кэлэбин. Уопуттаах, биллэр салайааччы, баһылыгынан үлэлии олорбут В.В.Скрябины утары эдэр, Үөрэх управлениетын салайааччы А.М.Попов икки ардыгар олус сытыы быыбар хампаанньата барбыта, түмүккэ эдэр кандидат кыайан тахсыбыта. Саҥа баһылык дьаһалтаҕа саҥа дьону аҕалбыта. Оччотооҕу кэмҥэ ити нуорма буола илик дьаһаныы туһааннаахтарга олус ыараханнык ылыныллыбыта, араас саҥа-иҥэ, үҥсүү-харсыы саҕаламмыта.
Оччолорго өрөспүүбүлүкэҕэ салалта структурата оннун була илигэ, үбүлээһин системата чуолкайа суоҕа. Бюджөт уонна атын да эйгэ үлэһиттэрэ сылы сылынан хамнастарын толору ылбаттара дьаһалта үлэтигэр ыарахаттары үөскэтэрэ.
Ол да буоллар саҥа баһылык үлэтин былаан быһыытынан, үрдүкү салалтаҕа үлэлиир биир дойдулаахтарбыт муударай сүбэлэригэр тирэҕирэн ыыппыта.
Ол түмүгэр үс сыл иһигэр улууска түөрт таас оскуола ситэриллэн уонна да атын социальнай объектар үлэҕэ киирбиттэрэ. Сүөһү ахсаана быһа түспэтэҕэ, спортсменнарбыт республикаҕа салгыы инники күөҥҥэ сылдьыбыттара. Кыһыҥҥы бытарҕан тымныыларга Депутатскай, Бороҕон, Бүлүү тоҥор кэмнэригэр Мэҥэҕэ оннук таһаарыллыбатаҕа.
Ол да буоллар эдэр баһылыкка, дьаһалтаҕа сүбэ-ама буолар оннугар уопута суоҕуттан таһаарар сорох алҕастарыгар үрдүкү салалтаҕа үҥсүү-харсыы тохтооботоҕо. Ол түмүгэр республика Президенэ эдэр баһылыгы Москваҕа үлэттэн босхолонон үөрэнэр (очно) салалта Академиятыгар ыыппыта.
Бу суруллубутунан этиэхпин уонна сөптөөхтүк өйдөнүөхпун баҕарабын: ааспыт алҕастар хатыламматаллар ханнык. Эрэнэбин Мэҥэ үтүө, үлэһит дьоно-сэргэтэ саҥа баһылык тула түмсэн, улуус географическай балаһыанньатын сөптөөхтүк туһанан сайдыы саҥа саҕахтарын арыйалларыгар.
П.П. Николаев,
1995-1998 сс. улуус
баһылыгын солбуйааччы.