2020 сыл муус устар ыйыгар В.И.Ленин төрөөбүтэ 150 сыла, иккис Аан дойду сэриитэ советскай норуот кыайыытынан түмүктэммитэ 75 сыла, комсомол 100 сыла буолбуттара.
Ити улахан юбилейдарга Россия норуоттара уулуссаҕа тахсан күргүөмнээхтик демонстрациялаан, парадтаан бырааhынньыктыахтаах этилэр. Ону баара 2020 сыл кулун тутартан короналаах грипп эпидемията турда диэн, Россия норуотун ыарыыттан көмүскээбитэ буолан айахтарын, муннуларын маасканан бүөлээн, уулуссаҕа тахсарын, миитинниирин, парадтыырын бобон кэбиспиттэрэ. Олус парадтаан, юбилейдаан дирбийэн-дарбыйан былааhы аны былдьыахтара диэн куттанан курдук.
Чэ, мин ону куолулаабаппын. Мин кэпсиирим диэн туох баар бюджет үлэhиттэрин, детсад үлэhиттэрин, оскуола учууталларын, үрдүк үөрэх, орто үөрэх тэрилтэлэрин дьиэлэригэр олорон үлэлииллэрин, үөрэнэллэрин курдук дьаhал буолбута.
Ол курдук сытан эрэ телевизор көрүү, оҕолуун-улаханныын түүннэри-күнүстэри сотовай телефон мөхсүүтэ буолла. Ол курдук дьиэҕэ хаайтаран олорон, тыа сиригэр комерсаннар араас куораттартан бородуукта арааhын үрдүк сыанаҕа атыылаан абырыыллар курдук, дьон да абыраммыт курдук буолла. Онон куорат дьонуттан ас арааhын, ол иhигэр фрукта арааhын үрдүк сыанаҕа чыпчылыйбакка атыылаhан аhыыр буоллахтарына, тыа дьоно ордук баай дьон курдук көстөллөр.
Олох сайдан тэрилтэ үлэhиттэрэ интернетинэн, телефон ватсабынан мунньахтыыр, оҕону үөрэтэр буолбуттара оруобуна биир сыла буолла.
Карантин аhылла сылдьыбытыгар оскуола учууталлара уонна араас тэрилтэ салайааччылара коллегаларын көрсөн соhуйуу-өмүрүү бөҕө буолбуттар диэн сир-буор аннынан, бэйэ-бэйэлэрин олус уойбуттарын соhуйан-өмүрэн кэпсэл бөҕө буолбут үhүлэр. Этэрбэс араадьыйата харыыта суох сипсийэр, кэпсиир. Аанньа буолуо дуо – биир сылы быhа дьиэҕэ хаайтаран олорон бас быстар сыаналаах аhынан, ол иhигэр араас соҕуруу дойду фруктатынан сытан эрэ түүннээри-күнүстэри кэбэхтээбит бюджет үлэhиттэрэ уойумуна.
Аны нэhилиэк, улуус салалталара бюджет үлэhиттэрин хайдах урукку формаларыгар түhэрэбит диэн уустук боппуруоска түспүт үhүлэр. Салгыы аны маннык харантыын биир дуу икки дуу сыл бардаҕына, бюджет үлэhиттэрин наhыылканан таhан үлэлэтэрбит буолуо диэн үөhээ салалта дьиксинэрин биллэрэллэр.
Ол курдук былырыын 2020 с. олунньу ыйтан быйыл олунньу ыйга диэри бюджет үлэhиттэрин ыйаан көрбүттэрэ 10-20 кг эбиллии буолбут. Дьэ иэдээн, аны биир сыл карантин уhаатаҕына эмиэ 10-20 кг эбиллии буолуо диэн тэрилтэ салайааччылара уустук боппуруоска олуйтардылар.
Нэhилиэк, улуус салалталара уhуннук мунньахтаан үлэhиттэрбитин түргэн тэтиминэн уойууну бохсор туhунан уураах ылыммыттар диэн этэрбэс араадьыйата тиhигин быспакка сипсийэр.
Нэдиэлэҕэ үстэ-түөртэ олус уойбут дьону хаамыынан, сэлииннэн, сытан эрэ сыылыынан 1-2 чаас дьарыктаналларын ситиhэргэ уонна ирдииргэ. Онтуларын эмиэ хас биирдии киhи телефонунан, ватсабынан көрдөрөн, отчуоттаан иhэллэригэр.
Ким маны толорботоҕу үлэтиттэн үүрэргэ диэн уураах тахсыбыт бадахтаах. Суон-Суон Суоппуйа 68 киилэттэн 90 киилэ буолбут, Кэтит-Кэтит Кэтириинэ 70 киилэттэн 92 киилэни үктээбит. Бэйэтэ да Модьу-таҕа Уйбаанабыс 90 киилэттэн 105 киилэни үктээбит. Дьэ уонна тугу мэлдьэhээри, тумсугутун дулҕаҕа соттоору оҥостоҕут дуо?
Николай ТИХОНОВ.
Ньурба, Маалыкай.
